Nghề kim hoàn là một trong những nghề truyền thống lâu đời của Thăng Long - Hà Nội, do người làng Châu Khê (Hải Dương) lên Thăng Long lập nghiệp, tạo phố Hàng Bạc từ thế kỷ XVI. Trải qua 5 thế kỷ, đến nay, phố Hàng Bạc vẫn luôn là trung tâm buôn bán vàng bạc lớn của Thủ đô. Ngoài ra, Hà Nội còn có nghề đậu bạc gắn với làng Định Công (nay là phường Định Công, quận Hoàng Mai) và một số làng nghề kim hoàn, kim khí nổi tiếng khác như: Nghề đúc đồng Ngũ Xã (quận Tây Hồ), nghề dát quỳ vàng Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm)…

 

Các bạn trẻ xem nghệ nhân phố Hàng Bạc thao tác nghề truyền thống.

Song, do quá trình đô thị hóa cùng sự thay đổi của thị trường, hiện nay, đa phần làng nghề kim hoàn ở Hà Nội đều rơi vào tình trạng hoạt động cầm chừng và phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Sản phẩm làng nghề không đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng. Làng nghề đậu bạc Định Công, đúc đồng Ngũ Xã hiện chỉ còn rất ít, thậm chí còn duy nhất 1 hộ giữ nghề, hoặc đã chuyển cơ sở sản xuất ra ngoại thành. Phố Hàng Bạc hiện chủ yếu là nơi kinh doanh sản phẩm kim hoàn, số hộ gia đình tham gia sản xuất ngày càng hạn chế…

 

Những tri thức dân gian và nghề kim hoàn đứng trước nguy cơ mai một. Bên cạnh đó, làng nghề, phố nghề còn phải đối mặt với các vấn đề về cạnh tranh với các doanh nghiệp đầu tư thiết kế chuyên nghiệp như PNJ, Skymond Luxury, Doji và các tổ chức quốc tế.

Nhìn nhận thực tế, xu hướng của người  tiêu dùng Việt ngày càng thay đổi, giới trẻ ngày nay thích những trang sức thiết kế có phong cách và hợp với xu hướng thời trang hiện đại. Do vậy, trang sức được người thợ kim hoàn làm ra cũng cần phù hợp với các phong cách thời trang đương đại, cũng như đáp ứng được thị hiếu của giới trẻ. 

Ngày nay, khi công nghệ 4.0 ngày càng phát triển và những ứng dụng công nghệ vào việc thiết kế và chế tác trang sức cũng giúp người thợ kim hoàn tạo ra những tác phẩm tinh xảo và độc đáo hơn, nhiều chi tiết khó nhờ đến sự hỗ trợ của máy móc công nghệ hiện đại. 

Chính vì vậy trong quy trình sản xuất ra một sản phẩm trang sức còn có một khâu quan trọng đó là thiết kế trang sức, đây là khâu quyết định mẫu mã hợp xu hướng thời trang hay không, nắm bắt được thị hiếu khách hàng hay không và doanh số bán ra phụ thuộc rất lớn vào khâu đầu vào này.
Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay công đoạn thiết kế này chưa được các làng nghề kim hoàn quan tâm đúng giá trị của nó , đơn thuần những làng nghề hay người làm nghề lâu năm là làm thợ, sản xuất theo những mẫu đại trà hoặc đã có sẵn từ nhiều hay nhiều chục năm trước được truyền lại. 

Đây là một điểm yếu cần khắc phục trong nghề để trang sức thiết kế của Việt Nam có đủ sức cạnh tranh với trang sức của thế giới. 

Ngoài việc tạo ra những sản phẩm mẫu mã đẹp, hợp xu hướng thời trang, thì việc xây dựng thương hiệu cho dòng sản phẩm cũng là một yếu tố quan trọng cần cải thiện. 

Người tiêu dùng ngày nay mua một sản phẩm thiết kế không chỉ ở mẫu mã, họ còn trả một khoản phí cho việc sở hữu thương hiệu do bạn tạo ra, và khoản đó nằm trong giá bán mà bạn đã trao đổi với khách hàng. Những dòng sản phẩm cùng chất liệu, chi phí sản xuất, nhưng tạo được thương hiệu tốt và lấy được niềm tin của khách hàng thì người tiêu dùng sẵn sàng trả với mức phí cao hơn để sở hữu nó. Tính sở hữu sản phẩm không chỉ tôn lên vẻ đẹp, còn là phong cách và thể hiện vị thế, quyền lực của người sở hữu. 

Do vậy, để phát triển và nâng tầm  giá trị các sản phẩm trang sức Việt các doanh nghiệp cần chú trọng từ khâu thiết kế sản phẩm, chế tác sản phẩm, đến tạo ra trải nghiệm khách hàng tốt, xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp, tạo dựng niềm tin của khách hàng.

Tận dụng tốc độ phủ của internet, các doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận đến khách hàng ở nhiều vùng khác nhau mà không cần có quá nhiều cửa hàng vật lý. Tuy nhiên, để làm được điều này, các doanh nghiệp kinh doanh trang sức cần nâng cấp đội ngũ nhân sự chăm sóc khách hàng, am hiểu về marketing, và truyền thông. 

Do vậy, việc các ông chủ kinh doanh trang sức chỉ học cách chế tác sản phẩm và bán hàng theo phong cách truyền thống đơn thuần sẽ khó mà cạnh tranh lâu dài được với các doanh nghiệp đã chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào quản lý bán hàng và sản xuất sản phẩm.